خدمات ما

پرداخت هزینه مسابقات

ثبت نام مسابقات جشنوراه های نوروزی

کلاس های تقویتی

چگونه با کودکان لچباز کنار بیاییم؟ ( 1398-10-14 )

چگونه با کودکان لچباز کنار بیاییم؟

مفهوم «لجبازی» را می توان این گونه تعریف کرد که: یک رفتار مقابله ای در کودکان. والدین، زمانی که با آن رو به رو می شوند، رفتارهای متفاوتی را از خود نشان می دهند. لجبازی در کودکان راهی برای رسیدن به برخی از خواسته هایشان به شمار می رود. یکفرد لجباز، کسی است که در مورد کاری که قرار است انجام دهد، ذهنش را تغییر نمی دهد و توضیح مشخصی را درباره علت مقاومت خود، ارائه نمی کند.کودکان زمانی که به درجه ای از خودآگاهی و شناخت محیط و اطرافیان، دست می یابند، متوجه می شوند که رفتارشان روی دیگران تأثیر گذاشته و واکنش ها را بر می انگیزد و در نتیجه، گاهی اوقات کودک لج می کند تا واکنش ها را ببیند.
 
کودکان با روحیه لجباز به دنیا نمی آیند بلکه با فطرتی پاک به این جهان قدم می گذارند. در واقع، این عوامل سازنده تربیتی از سوی والدین است که می تواند از او انسانی لجباز و یک دنده بسازد و به اجتماع، تحویل دهد. کودکان لجباز به هیچ صراطی مستقیم نیستند و راضی کردن‌ آنان، برای انجام کارهای ساده‌‌ روزمره مثل مسواک زدن نیز یک جنگ اعصاب دائمی است که والدین را به سُتوه می‌آورد، این کودکان مشکلات خود را معمولاً، به شکل نق زدن، گریه کردن و پرخاشگری نشان می دهند.

جالب است بدانید که گاه، لجبازی و پرخاشگری های کودکان از سبک های رفتاری خانواده ها و شیوه های فرزندپروری والدین نشأت می گیرد.اختلال لجبازی یا نافرمانی مقابله‌ ای، معمولاً در کودکان کمتر از ۵ سال در بیشتر روزهای هفته قابل مشاهده است؛ اما معمولا این واژه را در رابطه با کودکان زیر ۳ سال، با احتیاط به کار می برند چون برای مثال، لجبازی یک کودک دو ساله، نوعی واکنش رفتاری و هدف دار نیست. این کودکان به علت مشکلات جسمی و یا تعارضات درونی، مسائل خود را در قالب گریه، نق زدن، پرخاشگری، بی خوابی، امتناع از خوردن غذا و بی اختیاری ادرار و مدفوع نشان می دهند.

لجبازی در کودکان ۷ ساله باید جدی گرفته شود و چون کاملا متفاوت است، روش های برخورد با آن، در مقایسه با کودکان دو ساله، متفاوت تر خواهد بود. این مشکل بعد از ۵ سالگی معمولا یکی دو  بار در هفته اتفاق می‌افتد. این کودکان معمولاً رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که اثری منفی بر محیط پیرامون و افراد دیگر به جا می‌گذارد و تأثیر آن به خودشان نیز برمی‌گردد. آنها منفی‌کاری، مخالفت، سرکشی و رفتارهای خصمانه ‌ای نسبت به والدین، معلمان و مراجع قدرت نشان می‌دهند و مهارت‌های شناختی، اجتماعی و عاطفی مورد نیاز برای ارتباط با دیگران را بلد نیستند. گاهی پیامدهای طولانی مدت و منفی این اختلال تا زندانی شدن آنها پیش خواهد رفت.

برخی از نشانه ‌های قابل مشاهده این اختلال را این گونه می توان بر شمرد:

این کودکان اغلب از کوره در می ‌روند. آنها همچنین حساس و زودرنج بوده و عصبانی و اوقات تلخ هستند و با مظاهر قدرت یا بزرگسالان، به خاطر کودکان دیگر مشاجره می‌کنند. این کودکان به طور فعال از انـجام خواـسته‌ های دیگران، به ویژه مظاهر قدرت سر باز می زنند و از قواعد و قوانین سرپیچی می‌کنند.

اختلال لجبازی و نافرمانی مقابله ‌ای اگر درمان نشود منجر به بروز اختلالاتی شدیدتر خواهد شد. به همین دلیل، آگاهی و شناخت والدین نسبت به این اختلال و مشکلاتی که در ادامه به وجود خواهد آورد، بسیار موثر است.در این گونه موارد باید به دنبال پی بردن به علت مشکل و رفع آن بود.

علل بروز لجبازی در کودکان

 واکنش هایی نظیر تنبیه کودک و یا بی توجهی به او می تواند زمینه ساز ایجاد تصویری نامطلوب از والدین در ناخودآگاه کودک باشد که بعدها به شکل خشم هدف دار خود را نشان می دهد. همچنین یکی از عواملی که ممکن است باعث پیدایش لجبازی در کودکان شود، از نظر بیولوژیکی اختلال در عملکرد غدد و اعصاب است. افزون بر آن، مواردی چون پرکاری و کم کاری تیروئید، اضطراب های نهان، عدم تناسب قد و وزن کودک و الگوبرداری او از برخی از رفتارهای والدین در محیط خانه، می تواند به بروز این اختلال کمک کند. انواع سبک های توجه و رفتار والدین با کودکان نیز ممکن است به لجبازی کودک بیانجامد؛ به این صورت که والدین نسبت به کودک خود توجه کافی نشان نمی دهند و همین امر باعث می شود تا کودک رفتارهایی انجام دهد که توجه پدر و مادر را به خود جلب کند. از دیگر سو، توجه بسیار زیاد برخی از والدین هم به لجبازی در کودک منجـر می شود؛ به این شکل که کودک یاد می گیرد هر چیزی را که بخواهد، می تواند داشته باشد و اگر خواسته اش برطرف نشود رفتارهایی مانند پرخاشگری، گریه و جیغ و داد را از خود نشان دهد.برخی از والدین نیز دائما فرزندان خود را تنبیه و سرزنش می کنند و برای تقویت رفتارهای خوب و درست، هرگز او را تشویق نمی کنند. باید در نظر داشت که کودک هم به عنوان یک انسان می تواند گاهی اشتباه کند ولی این موضوع را نباید به عنوان دلیل و مجوزی برای توهین، تنبیه و سرزنش کودکان دانست.برخی اوقات، اضطراب ها و تنش های موجود در خانواده ها باعث ایجاد خشم درونی در کودک می شود و زمانی که او نمی تواند خشم خویش را بروز دهد رفتارهایی از قبیل لجبازی از خود نشان خواهد داد.

 

ویژگی‌ های کودکان لجباز

  • شدیداً حس می کنند نیازمند توجه، دیده و شنیده شدن هستند؛
  • میلِ تندخویانه‌ای به مستقل بودن دارند؛
  • بیش از هم ‌سالان خویش کج‌خلقی می‌کنند؛
  • در انجام آنچه مورد پسندشان است وظیفه ‌شناس ظاهر می‌شوند؛
  • رئیس ‌مآبانه رفتار می‌کنند؛
  • کارها را با سرعت دلخواه خود پیش می‌برند.

 

درمان

مهترین راه درمان این اختلال، درمان‌ های مبتنی بر خانواده است. به همین دلیل لازم است والدین شیوه‌ های صحیح فرزندپروری را بیاموزند. مادران باید فنون رفتاری مناسب را یاد بگیرند تا با تقویت رفتارهای صحیح، رفتارهای نامطلوب را در فرزند خود کاهش دهند. همچنین نیاز است مادر و پدرهمچنین باید قوانینی یکسان و متناسب را در برخورد با فرزندان خود به کار برند.در برخورد با کودکان لجباز نباید از روش های منفی مانند فریاد زدن، تنبیه و تهدید استفاده کرد یا پاسخ آنان را با لجبازی داد.

در هنگام برخورد با لجبازی کودکان به موارد زیر توجه کنید.

1- آرامش خود را حفظ کنید.

اگر به لجبازی کودک خود با داد و بیداد پاسخ بدهید، گفت ‌و ‌گوی عادیِ بین شما و کودکتان، در نهایت به جایی کشیده خواهد شد که از هر دو طرف، تنها صدای جیغ و فریاد شنیده می‌شود. داد و بیداد شما در واقع جرقه ‌ای است برای شروع یک درگیری کلامی که فقط اوضاع را بدتر خواهد کرد. یادتان باشد که او کودک و ناپخته است و شما که بالغ و فهمیده هستید وظیفه دارید جریان گفت ‌و گو را به سمتی هدایت کنید که به نتیجه‌ ای معقول برسد. به کودک‌ خود کمک کنید تا متوجه شود که باید دست از لجبازی بردارد و آنچه را شایسته است انجام دهد.

 

2- از زاویه‌ دید او به قضیه نگاه کنید.

برای اینکه بتوانید علت رفتار لجبازانه‌ کودک خود را درک کنید، از زاویه‌‌ دید او به قضیه نگاه کنید. به عبارتی خودتان را به جای کودک بگذارید و تصور کنید چه چیزی باعث می‌شود که لجبازی نشان بدهید. هر چه کودک خود را کامل ‌تر بشناسید، رگ خواب او را راحت تر به دست خواهید آورد. 

 

3- مشکل اصلی لجبازی فرزند خود را بیابید.

در این گونه موارد باید به دنبال علت مشکل و راهکاری رفع آن بود. واکنش هایی نظیر تنبیه کودک و یا بی توجهی به او می تواند زمینه ایجاد تصویری نامطلوب از والدین را در ناخودآگاه کودک پدید آورد که بعدها به شکل خشم هدف دار خود را نشان خواهد داد. در برابر لجبازی کودکان خود به هیچ عنوان واکنشی نباشیم بلکه حتما به شکلی عملگرا رفتار کنیم. با دامن زدن والدین به لجبازی کودک، شدت این رفتار او افزایش یافته و مسیر حل آن پیچیده تر خواهد شد.

 

4- لجباز یا مصمم؟

بین لجبازی کردن و مصمم بودن فرق بگذارید و ابتدا اطمینان حاصل کنید که آیا کودک شما لجباز است یا مصمم؟ مصمم بودن یعنی سرسختی مثبت در مسیر رسیدن به اهداف سودمند و غلبه‌‌ بر موانع. اغلبِ والدینی که خود این‌گونه هستند، دلشان می‌ خواهد کودکشان نیز از عزم راسخ برخوردار باشد. بنابراین سرسختی کودکی که برای پیروزی در یک رقابت ورزشی تلاش می‌ کند، نباید با سماجت یک کودک لجباز، یکسان پنداشته شود؛ چراکه لجبازی یعنی پافشاری مصرانه‌ای که از روی جهل و ناپختگی بروز می کند. کودک لجباز به هیچ ‌وجه حاضر نیست کوچکترین تغییری در رویه‌ خود ایجاد کند. هدف او تنها این است که ساز مخالف بزند و در پایان، حرف خویش را به کُرسی بنشاند. به عنوان مثال، نشان دادن سرسختی بیجا در انتخاب غذا یا لباس، چیزی جز لجبازی و کج‌ خلقی ناموجه نیست. به بیان دیگر، سرسختی در وجه مثبت آن، حاکی از قاطعیت و وجود اراده‌ ای قوی است و در شکل منفی خود، لجبازی و ستیزه ‌جویی را به نمایش می گذارد.  

 

 

5- رفتارهای مثبت کودکتان را تقویت کنید.

گاهی والدین به قدری از رفتارهای پرخاشگرانه و لجبازی کودک خسته و ناراحت می شوند که رفتارهای مثبت او را نادیده می گیرند و همین امر سبب می شود تا نسبت به همه رفتارهای کودک خود حساس شوند. والدین باید توجه داشته باشند که برای کاهش لجبازی کودک خود رفتارهای مثبت او را شناسایی و تقویت کنند زیرا این کار به مرور زمان باعث می شود تا رفتارهای مثبت در کودک تقویت شود و کودک میل بیشتری به انجام و تکرار آنها داشته باشد.

 

6- به لجبازی کودک میدان دهید!

برای درمان لجبازی کودکان، نخست باید استقلال آنان را به شکل عملی و فکری، تقویت کرد؛ زیرا استقلال و عزت نفس ارتباطی عمیق با یکدیگر دارند. ما خود را با وظایفی ارزیابی می کنیم که بر عهده می گیریم؛ مهارت های بیشتری می یابیم و اعتماد بیشتری به خود پیدا می کنیم. مسئولیت بیشتر، چالش بیشتر، مهارت های بیشتر، روش حل مسئله بهتر، اعتماد به نفس بیشتر، عزت نفس بیشتر. والدین باید به کودک میدان دهند تا  کارهای شخصی خود را به تنهایی انجام دهد و در برخی زمینه ها نظر او را نیز جویا شوند، فعالیت هایی از این دست، خودباوری بیشتر را در کودک به وجود خواهد آورد و موجب جلب توجه مثبت به او خواهد شد و سرانجام انرژی بالقوه کودک را به سمت مثبت هدایت خواهد کرد.

 

7- رژیم غذایی مناسب

شاخص دیگری که باید در زمینه درمان پدیده لجبازی کودک در نظر داشت، استفاده از رژیم غذایی درست است، مصرف بیش از اندازه سردی ها، تنقلات، کاکائو، نمک و سرکه باعث تحریک عصبی کودک خواهد شد.  اختصاص زمانی بیش از یک ساعت در روز به تماشای تلویزیون و انجام بازی های رایانه ای، امواج مخربی را در مغز کودک به وجود می آورد و به عصبانیت او می انجامد، کم خوابی نیز باعث افزایش لجبازی می شود. باید دانست که اهمیت خواب شب از خواب روز، بیشتر است؛ چون در خواب روزانه عواملی نظیر نور و صدا باعث بر هم خوردن ریتم خواب می شود و کودک حتی با وجود خواب زیاد، پس از بیداری آرامش نخواهد داشت.

 

8- به او حق انتخاب بدهید.

به ‌جای اینکه به کودک لجباز خود امر کنید، به او حق انتخاب بدهید.البته تعداد انتخاب‌ هایی که در هر مورد در نظر می ‌گیرید، نباید خیلی کم یا زیاد باشد. مثلاً اگر درِ کمد لباس را باز کنید و به کودک خود بگویید که یک دست لباس انتخاب کند، احتمالا انتخابِ فقط یک دست لباس از میان همه‌ لباس‌ هایی که دارد، برایش سخت و گیج‌ کننده خواهد بود؛ در عوض می‌ توانید خودتان دو یا سه دست لباس مناسب انتخاب کنید و سپس از کودکتان بپرسید که دوست دارد کدام‌شان را بپوشد؟

 

 

9- او را متوجه عواقب رفتارهایش کنید.

اطمینان حاصل کنید که کودک شما از پیامدهای سرپیچی از قوانین کاملاً آگاه است. این پیامدها به ‌‌ویژه در مورد کودکان نوپا، باید در سریع ترین زمان ممکن اتفاق بیفتند تا کودک بتواند بین عملی که انجام داده و نتیجه‌ ای که حاصل شده است، ارتباط منطقی برقرار کند. محروم‌ سازی موقتی (مثلاً کودک باید چند دقیقه‌ معلوم به علت رفتار ناپسندش روی یک صندلی بنشیند یا گوشه‌ اتاق بایستد)، کاهش مدت زمان بازی و تماشای تلویزیون یا ملزم کردن کودک به انجام کارهای جزئی منزل، نمونه‌هایی از راهکارهای آموزش نظم‌ و انضباط به کودکان لجباز است. در مورد پیامدهای سرپیچی از قوانین، البته بسته به نوع مشکل، می توانید خلاقیت به خرج بدهید. دقت داشته باشید که قرار نیست با این تمرینات کودکتان را تنبیه کنید؛ بلکه هدف اصلی این است که کودک شما به رفتار اشتباه خود پی ببرد.

 

و در نهایت، در صورت عدم موفقیت و درمان کودک حتماً به روانشناس مراجعه کنید.

 

#لجبازی #کودک # درمان  

 

 

 

 

 

 

 پست الکترونیکی

 

 شماره تماس

 

 آدرس پستی

 دسترسی سریع

 info@maherangroup.ir    02191015564    شهر شیراز، محله بلوار قدوسی غربی ، کوچه 3/1الف قدوسی غربی ، کوچه ((شهبازی فر)) ، پلاک 0 ، طبقه همکف
استعلام گواهی
نشریه داخلی

کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ می باشد .

صفحه نخست
گفتگوی زنده
ارتباط با مسئولین
آدرس پستی